tywyll

Cymraeg

Cynaniad

• Cymraeg y Gogledd: /ˈtəu̯.ɨ̞ɬ/
• Cymraeg y De: /ˈtəu̯.ɪɬ/, /ˈtə.ʊi̯ɬ/

Geirdarddiad

Hen Gymraeg timuil o'r enw Celtaidd *temēlos o'r ansoddair *temos (a roes yr Hen Wyddeleg tem ‘tywyll (ans.)’) o'r gwreiddyn Indo-Ewropeaidd *temh₁-, a welir hefyd yn yr Hen Almaeneg Uchel demar, y Lithwaneg tamsà a'r Sansgrit támas, i gyd yn yr ystyr ‘tywyll (enw)’. Cymharer â'r Gernyweg tewal (ans.), y Llydaweg teñval (ans.) a'r Gwyddeleg teimheal.

Enw

tywyll g

1. Y cyflwr o fod yn dywyll; heb oleuni.

Termau cysylltiedig

• tywyllwch
• tywyllu

Gwrthwynebeiriau

• golau

Cyfieithiadau

Almaeneg: Dunkelheit b Cernyweg: tewlder g, tewolgow ll. Eidaleg: tenebre b ll., oscurità b Ffrangeg: ténèbres b ll., obscurité b Gaeleg yr Alban: dorchadas g Gwyddeleg: dorchadas g Iseldireg: duisternis b

Llydaweg: teñvalijenn b, teñvalded b, teñvalder g Pwyleg: ciemność b, mrok g Saesneg: darkness Sbaeneg: tinieblas b ll.

Ansoddair

tywyll (benywaidd tywell, lluosog tywyllion)

1. Heb lawer o olau.

   Nid oedd modd darllen am fod yr ystafell yn rhy dywyll.

Gwrthwynebeiriau

• golau

Cyfieithiadau

Almaeneg: dunkel Cernyweg: tewal Eidaleg: scuro Ffrangeg: sombre, obscur Gaeleg yr Alban: dorcha Gwyddeleg: dorcha Iseldireg: donker, duister

Llydaweg: teñval Pwyleg: ciemny Saesneg: dark Sbaeneg: oscuro