wyneb

Cymraeg

Wyneb dynes

Cynaniad

• yn y Gogledd: /ˈwɨnɛb/
  • ar lafar: /ˈwɨnab/
• yn y De: /ˈʊi̯nɛb/, /ˈwɪnɛb/
•  wyneb    (cymorth, ffeil)

Geirdarddiad

Hen Gymraeg enep o’r Gelteg *enīkʷom o’r Indo-Ewropeg *h₁en(i)-h₃kʷos o’r gwreiddyn *h₃ókʷs ‘llygad’ gyda’r rhagddodiad *h₁en(i)- ‘mewn’ a welir hefyd yn yr Hen Roeg enōpḗ (ἐνωπή) ‘wyneb’ a’r Sansgrit ánīka (अनीक) ‘wyneb’. Cymharer â’r Gernyweg enep ‘wyneb’, y Llydaweg eneb ‘arwyneb; gwrthwyneb’ a’r Hen Wyddeleg enech ‘wyneb; parch, hunan-barch’.

Enw

wyneb g (lluosog: wynebau)

1. Y rhan flaen o'r pen, sy'n cynnwys y llygaid, trwyn a'r geg a'r ardal sy'n eu hamgylchynu.

   Mae ganddi wyneb prydferth.

2. Mynegiant wynebol rhywun.

   Pam yr wyneb trist?

3. Y deial rhifedig ar gloc neu oriawr.

   Trodd y bysedd ar wyneb y cloc yn araf iawn.

Cyfystyron

• gwyneb
• (yn llenyddol) gwep, wynepryd

Termau cysylltiedig

• dau wynebog
• wynebol, wynebu
• wynebwerth

Cyfieithiadau

Almaeneg: Gesicht d Cernyweg: enep g Eidaleg: volto g Ffrangeg: visage g Gaeleg yr Alban: aghaidh b, aodann g, gnùis b Groeg: πρόσωπο (prósopo) d Gwyddeleg: aghaidh b, gnúis b Iseldireg: gezicht d, gelaat d

Llydaweg: dremm b Pwyleg: twarz b, oblicze d Saesneg: face Sbaeneg: cara b